In haar Beleidsvisie van 4 oktober 1998 maakte de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Mw. Borst, melding van het begrip Traumacentrum. Een van de kenmerken van een Traumacentrum is de verplichting om 24 uur per dag en 7 dagen per week een speciaal opgeleid en uitgerust team in te kunnen zetten bij ernstige ongevallen. Zo’n team wordt een Mobiel Medisch Team, kortweg MMT, genoemd. Een MMT dat zich per helikopter verplaatst heet daarom een Helikopter-MMT. Gemiddeld drie keer per dag rukt vanaf Rotterdam airport het MMT uit naar een ongeval. Voor de rubriek “Op bezoek bij “waren we op Rotterdam airport waar de thuisbasis zich bevind van de ” Live Line Two ” Op deze pagina belichten we de werkzaamheden van het MMT.
Bij een ongeval komt normaal gesproken een ambulance om spoedeisende hulp te verlenen en het slachtoffer naar het ziekenhuis te vervoeren. Maar soms is het nodig dat het ziekenhuis naar het slachtoffer toe komt. Denk hierbij aan ernstige of grootschalige ongevallen, waarbij direct specialistische zorg ter plaatse nodig is. In zulke gevallen wordt het Mobiel Medisch Team (MMT) ingezet. Het MMT beschikt over een speciale uitrusting en kan medische handelingen verrichten, die ambulanceverpleegkundigen niet kunnen of mogen doen. Zo kan het team als het moet ter plekke een patient onder narcose brengen en eventueel een operatie uitvoeren. Het MMT wordt ingezet als aanvulling op de ambulancezorg en overige hulpverleningsdiensten.
Voor het helistation op de luchthaven Rotterdam Airport, waar onder meer de werk- en verblijfruimten van de teamleden zijn, staat deze knalgele helikopter van het type Eurocopter, EC135 met het roepnummer PH-ULP opgesteld.omdat men van 19.00 – 7.00 uur met het MMT-voertuig uitrukt staat de heli s’nachts binnen in de hangar. Jaarlijks wordt het heli-MMT uit Rijnmond zo’n 800 maal bij daglicht opgeroepen. Wanneer het nodig is een patient te vervoeren wat ongeveer 25 keer per jaar gebeurt is dat voornamelijk vanaf de plek van het incident. Jaarlijks worden ongeveer tien interklinische transporten uitgevoerd. Uit onderzoek is gebleken dat veel vaker dan 800 keer per jaar behoefte is aan de inzet van een MMT. En niet alleen overdag maar zeker ook ’s nachts. Het primaire doel van de helikopter is het vervoeren van een MMT.
De MMT-helikopter verplaatst zich met een kruissnelheid van zo’n 260 km/uur. De snelheid, gecombineerd met de rechtlijnige verplaatsing, betekent dat de helikopter het MMT overal in een cirkel van 60 km rond de thuisbasis kan afzetten binnen een tijdsduur van 15 minuten. De helikopter maakt het mogelijk dat een MMT een heel groot gebied bedient. In zo’n groot gebied gebeuren veel ernstige incidenten, waardoor de Heli-MMT-leden met hoge frequenties van inzet geconfronteerd worden. Ze bouwen een ervaring op die in de orde van 100 maal zo groot is als van een lid van een traumateam-oude-stijl.
En juist omdat zo’n heli-team veelvuldig wordt ingezet, loont het om het team permanent paraat te laten zijn. Binnen de inzettijd (bij daglicht maar niet langer dan van 7:00 uur tot 19:00 uur) staat het team altijd paraat om direct te vertrekken. Deze geringe responstijd “de helikopter is 2 minuten na alarmering in de lucht” is een van de grote voordelen van het Heli-MMT. Het Helikopter-MMT kan dus direct actie ondernemen. Het spreekt vanzelf dat ook bij de oproep zeer snel moet worden gehandeld. De centralisten van de CPA (Centrale Post Ambulancevervoer) zijn als enigen bevoegd een helikopter-MMT te alarmeren. Op grond van nauwkeurig afgesproken inzetcriteria (aard van het ongeval en/of het letsel) maken deze mensen de afweging om de helikopter wel of niet te alarmeren.
De kans op ernstig letsel is de reden om het team te alarmeren. De feitelijke situatie is dan meestal nog niet bekend. De snelheid van reageren staat bovenaan. Een dergelijke handelswijze houdt in dat een inzet afgeblazen moet kunnen worden. Als een ambulance team eerder dan de helikopter aanwezig is en er blijkt dat het heli-team geen toegevoegde waarde zal hebben (patient slechts licht gewond of slachtoffer overleden bijvoorbeeld), meldt het ambulancepersoneel de helikopter via de CPA af. Het Helikopter-MMT staat nu weer klaar om te worden ingezet.
De primaire criteria waarbij het MMT direct al bij na de melding naar een ongevals situatie gaat zijn als volgt:
grootschalige ongevallen
trein- of vliegtuigongevallen
ongeval met meer dan een slachtoffer waarvan 1 overleden
uit voertuig geslingerd
aanrijding voetganger/fietser/motor met meer dan 30 km/uur
ongeval waarbij slachtoffer is overreden door auto
ongeval met beknelling
val van hoogte
verdrinking
bedelving incl. hoofd en/of borst
ontploffing
ongeval met elektriciteit of blikseminslag
ongeval met blootstelling aan giftige stoffen
brand met rookvergiftiging/inhalatietrauma
ernstige brandwonden
acuut bedreigde ademweg
traumatische dwarslaesie
thoraxtrauma met respiratoire insufficientie
penetrerend letsel schedel, thorax of abdomen (oa schot/steekwonden)
open fracturen/crushletsel van bekken, bovenbeen of wervelkolom
traumatische amputatie (gedeelte) arm of been
niet te stelpen bloedingen met (dreigende) shock
Wanneer het ambulancepersoneel ingreep van een arts ter plaatse noodzakelijk acht, wanneer zij zelf de patient wegens uiteenlopende (bijv. bij niet te stelpen bloedingen) niet stabiel kunnen krijgen en zo niet kunnen vervoeren, kunnen zij het MMT oproepen. Dit heet een Secundair Criterium.
Een Helikopter Mobiel Medisch Team (MMT) bestaat uit een vlieger, een verpleegkundige en een arts. Elk teamlid heeft zo zijn of haar specifieke taken:Vliegers op een traumahelikopter moeten minimaal duizend uur vliegervaring hebben. Daarnaast assisteren de vliegers de arts en verpleegkundige wanneer de bewaking van de helikopter door de politie is overgenomen.De verpleegkundige heeft Eerste Hulp- of ambulance-ervaring. Hij of zij heeft specialistische opleidingen gevolgd om in een MMT te kunnen werken. Daarnaast maakt hij of zij deel uit van de helikopterbemanning. De verpleegkundige heeft een opleiding gevolgd in luchtvaartcommunicatie en -navigatie. Omdat de heli-verpleegkundige als bemanningslid de vlieger moet kunnen bijstaan, is hij of zij ook op de hoogte van de techniek van de helikopter.De arts, chirurg of anesthesioloog, is specifiek opgeleid voor spoedeisende geneeskunde op de locatie van het incident. De heli-arts heeft geen vliegtechnische taken.
Voor de communicatie met de verschillende CPA’s in de regio’s is er een aparte mobilofoon aanwezig met daarin de 13 CPA kanalen waarvoor het antennetje op de staart is bevestigd. De aandrijving van de helikopter geschiedt door turbinemotoren welke bij het vertrek vanaf de basis worden gestart met behulp van een powerset waarvan de steker eerst aan de kop van de koepel moet worden aangekoppeld. Dit wordt gedaan om de eigen stroomvoorziening zo optimaal mogelijk te houden, zodat men bij het opstarten van de motoren onderweg niet zonder komt te zitten. Verder wordt verteld dat de technische apparatuur aan boord niet onder doet voor de apparatuur welke een ambulance aan boord heeft. In geval van nood kan er een patient met de heli meegenomen worden. Bij deze vorm van vervoer is alleen behandeling van het bovenste gedeelte van de patient mogelijk. De benen liggen in het achterste deel van de helikopter, en daar kan men niet bij . Daar de vitale delen zich boven de gordel bevinden is de patient hieraan goed te behandelen.
De ANWB Medical Air Assistance heeft de traumahelikopter, gestationeerd op de luchtmachtbasis Volkel, operationeel geschikt gemaakt voor het vliegen in de nachtelijke uren. De traumahelikopter wordt ingezet bij de landelijke proef die de traumacentra van Nijmegen, Amsterdam, Rotterdam en Groningen vanaf begin november houden. Het proefgebied voor de 24-uurs inzet van traumahelikopters is het gebied rond het traumacentrum Nijmegen. De helikopter op Volkel beschikt over speciaal nachtzichtapparatuur. Zeven ervaren piloten zijn speciaal geschoold en getraind voor het nachtvliegen. Ook de verpleegkundigen van het medisch team van het traumacentrum Nijmegen hebben een opleiding als nachtnavigator gevolgd. De veiligheidseisen die overdag gelden worden daarmee ook bij nacht volledig gegarandeerd. De noodzakelijke vergunningen voor het vliegen bij nacht zijn door de autoriteiten verstrekt. Twee jaar geleden is bij de aanschaf van de nieuwe traumahelikopter, al rekening gehouden met de mogelijkheid van nachtvliegen. De helikopter is vooral tijdens het overvliegen veel stiller dan het oudere type en geeft dus minder geluidsoverlast voor de woonomgeving.
